ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم و دیدگاههای فرهنگ سازمانی

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم و دیدگاههای فرهنگ سازمانی ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم ودیدگاههای فرهنگ سازمانی

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	31 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	23

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم ودیدگاههای فرهنگ سازمانی در 23 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

مفهوم فرهنگ

فرهنگ واژه‌ای است که علمای علم اجتماع و پژوهشگران رشته مردم‌شناسی آن را به کار می‌برند و این واژه از گسترش وسیعی برخوردار است و آن‌چنان مفید واقع شده که آن را در سایر علوم اجتماعی نیز به کار می‌برند. فرهنگ در قالب بحث تخصصی خود در حدود اواسط قرن نوزدهم در نوشته‌های علمای مردم‌شناسی پدیدار شد و کاربرد علمی کلمه فرهنگ در اواخر قرن مذکور توسط تایلر (1917ـ1832) مردم‌شناس انگلیسی صورت گرفت. یکی از مبانی اساسی علوم رفتاری با رشته انسان‌شناسی آغاز می‌شود و یکی از رشته‌های فرعی انسان‌شناسی، انسان‌شناسی فرهنگی است که با مطالعه رفتار سازمانی ارتباط نزدیک دارد. انسان‌شناسی فرهنگی با رفتار مکتسبه انسانها که از فرهنگ آنها تأثیر می‌گیرد و نیز با فرهنگ متأثر از این رفتار سر و کار دارد. در واقع بدون فهم عمیق ارزشهای فرهنگی جامعه نمی‌توان رفتار سازمانی را به درستی فهمید. نقشی که فرهنگ در رفتار انسان ایفا می‌کند، یکی از مهم‌ترین مفاهیمی است که در علوم رفتاری وجود دارد (شریف زاده و کاظمی، 1377).

به ‌صورت خیلی کلی مفهوم فرهنگ عبارت است از، کیفیت زندگی گروهی از افراد بشر که از یک نسل به نسل دیگر انتقال پیدا می‌کند. به عقیده ادگار شاین فرهنگ را می‌توان به‌عنوان یک پدیده که در تمام مدت اطراف ما را احاطه کرده است مورد تجزیه و تحلیل قرار داد. به نظر وی هنگامی که فردی، فرهنگی را به سازمان یا به داخل گروهی از سازمان به ارمغان می‌آورد می‌تواند به وضوح چگونگی به وجود آمدن، جای گرفتن و توسعه آن را ببیند و سرانجام آن را زیر نفوذ خود درآورده، مدیریت نماید و سپس تغییر دهد. پژوهشگران مسائل فرهنگی، کاربرد فرهنگ را در دو زمینه بیان می‌کنند:

فرهنگ در گسترده‌ترین معنی می‌تواند به فرآورده‌های تمدن پیچیده و پیشرفته اشاره داشته باشد که در چنین معنایی به چیزهایی مانند ادبیات، هنر، فلسفه، دانش و فن‌شناسی باز می‌گردد.

در زمینه دیگر فرهنگ از سوی مردم‌شناسان و دیگر کسانی که انسان را بررسی می‌کنند به کار می‌رود در این معنی به آفریده‌های اندیشه، عادات، اشیاء عادی اشاره دارد که در پی انباشت آنها سازگاری پیچیده‌ای بین انسان و محیط طبیعی وی پدید می‌آید (برن، 1375).

تعریف فرهنگ

فرهنگ در زبان فارسی معانی مختلفی دارد که مهم‌ترین آنها ادب، تربیت، دانش، مجموعه آداب و رسوم، علوم، معارف و هنرهای یک جامعه است. از دیدگاه علمی تعاریف متعدد و متنوعی از فرهنگ ارائه گردیده که در ذیل به برخی از آنها اشاره می‌شود:

در فرهنگ فارسی عمید، فرهنگ عبارت است از دانش، ادب، علم، معرفت، تعلیم و تربیت، آثار علمی و ادبی یک قوم یا ملت.

فرهنگ لغات وبستر، فرهنگ را مجموعه‌ای از رفتارهای پیچیده انسانی که شامل افکار، گفتار اعمال و آثار هنری است و بر توانایی انسان برای یادگیری و انتقال به نسل دیگر تعریف می‌کند.

به عقیده هافستد فرهنگ عبارت است از: اندیشه مشترک اعضای یک گروه یا طبقه که آنها را از دیگر گروهها مجزا می‌کند و در جایی دیگر، فرهنگ به‌صورت مجموعه‌ای از الگوهای رفتار اجتماعی، هنرها، اعتقادات، رسوم و سایر محصولات انسان و ویژگیهای فکری یک جامعه یا ملت تعریف می‌شود (جعفری، 1383).

- ویژگیهای فرهنگ

با بررسیهای زیادی که از فرهنگهای مختلف به عمل آمده، چنین به نظر می‌آید که علی‌رغم تفاوتهای موجود، همه فرهنگها دارای ویژگیهایی هستند که تعدادی از آنها را می‌توان به شرح زیر معرفی کرد:

فرهنگ آموختنی است. فرهنگ خصوصیتی غریزی است و ذاتی نیست. فرهنگ نظامی است که پس از زاده شدن انسان در سراسر زندگی آموخته می‌شود.

فرهنگ آموخته می‌شود. انسان می‌تواند عادتهای آموخته‌شده خود را به دیگران منتقل کند.

فرهنگ اجتماعی است عادتهای فرهنگی، ریشه‌های اجتماعی دارند و شماری از مردم که در گروهها و جامعه‌ها زندگی می‌کنند در آن شریک اند.

فرهنگ پدیده‌ای ذهنی و تصوری است. عادتهای گروهی که فرهنگ از آنها پدید می‌آید به‌صورت هنجارها یا الگوهای رفتاری، آرمانی ذهنی می‌شوند یا در کلام می‌آیند. (یعقوبی و شاکری، 1387).

فرهنگ خشنودی‌بخش است. هر فرهنگی که نتواند از عهده تعیین هدف اعلای زندگی برآید از برآوردن آرمانهای عالی حیات نیز ناتوان است. عناصر فرهنگی تا زمانی که بر افراد یک جامعه خشنودی نهایی می‌بخشد می‌توانند پایدار بمانند.

فرهنگ سازگاری می‌یابد. فرهنگ دگرگون می‌شود و فرا گرد دگرگونی آن همراه با تطبیق و سازگاری است.

فرهنگ یگانه‌ساز است. عناصر هر فرهنگ گرایش به آن دارند تا پیکری یکپارچه و به هم بافته و سازگار پدید آورند و این سازگاری به زمان نیاز دارد (زاهدی، 1381).

- مفهوم فرهنگ سازمانی

فرهنگ سازمانی موضوعی است که به‌تازگی در دانش مدیریت و در قلمرو رفتار سازمانی راه یافته است. فرهنگ از دیرباز برای شرح کیفیت زندگی جامعه انسانی به کار برده می‌شود. ولی درباره فرهنگ سازمانی آنچه مربوط به کار و رفتار مردمان در سازمان است کمتر سخن گفته شده است.

از ترکیب دو واژه فرهنگ و سازمان اندیشه‌ای تازه پدید آمده است که هیچ‌یک از آن دو واژه این اندیشه را در بر ندارد. سازمان یک استعاره برای نظم و تربیت است درحالی‌که عناصر فرهنگ نه منظم هستند و نه با نظم. فرهنگ کمک می‌کند تا درباره چیزی جدای از مسائل فنی در سازمان سخن گفته شود و باعث می‌شود نوعی از روان همراه با نوعی رمز و راز پدید آید. بنابراین می‌توان گفت فرهنگ در یک سازمان مانند شخصیت در یک انسان است (شریف زاده و کاظمی، 1387).

فرهنگ سازمانی پدیده‌ای است که در سازمان است و همه اعضاء اتفاق نظر دارند که یک دست ناپیدا افراد را در جهت نوعی رفتار نا مرئی هدایت می‌کند. شناخت و درک چیزی که فرهنگ سازمان را می‌سازد، شیوه ایجاد و دوام آن به ما کمک می‌کند تا بهتر بتوانیم رفتار افراد در سازمان را توجیه کنیم.

به طور کلی فرهنگ سازمانی ادراکی است که افراد از سازمان خود دارند و چیزی است که نه در سازمان وجود دارد و نه در فرد و ویژگی‌های خاصی که در یک سازمان وجود دارد نمایانگر خصوصیات معمول و ثابتی است که سازمانها را از یکدیگر متمایز می‌کند (مشبکی، 1380).

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم عدالت سازمانی

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم عدالت سازمانی ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم عدالت سازمانی

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	55 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	19

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم عدالت سازمانی در 19 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

عدالت سازمانی

- مقدمه

در ادبیات سازمان و مدیریت، واژه عدالت ابتدا توسط گرین برگ^[1] (1987) بکار گرفته شد. به نظر گرین برگ عدالت با ادراک و تلقی کارکنان از انصاف کاری مرتبط است. گرین این واژه را برای تشریح و تفسیر نقش انصاف در محیط کاری بکار برده است. طبقه بندی هایی که اغلب در گذشته برای عدالت مطرح می شدند در بردارنده دو بعد عدالت توزیعی و عدالت رویه ای بودند. در سال 1986 بعد سومی توسط بیس و مواگ^[2] تحت عنوان عدالت مراوده ای معرفی گردید. به طور کلی می توان گفت پس از سال 1990 فصل جدیدی از مطالعات در مورد عدالت سازمانی آغاز شد که نتیجه آن شناخت سه نوع عدالت توزیعی، رویه ای و مراوده ای بود. کالکویت^[3] در سال (2001) عدالت مراوده ای را به دو بعد مجزا تقسیم نمود و آن دو بعد را عدالت بین فردی و عدالت اطلاعاتی نامید (یعقوبی و همکاران، 1392: 33-34). تحقیقات بر روی عدالت سازمانی بعنوان ادراک افراد از رعایت انصاف در سازمان، اساسا بر دو عامل استوار است: افراد چگونه درک می کنند که در سازمان عدالت رعایت می شود؛ و پیامدهای چنین ادراکی چه می تواند باشد. بالا بودن عدالت سازمانی به این معناست که افراد درون سازمان به این درک رسیده اند که آنچه را که شایسته آن هستند، دریافت می کنند (ورودی آنها به سازمان با آنچه که آنها از سازمان دریافت می کنند، متناسب است)، قوانین وضع شده برای آنها منصفانه است، و سایر افراد بویژه سرپرستانشان با آنها با عدالت رفتار می کنند (سرپرستان قابل اعتماد و قابل احترام هستند) (الووینو و همکاران^[4]، 2013: 40).

-عدالت

عدالت یا انصاف، مفهومی که در تحقیقات سازمانی بسیار مورد مطالعه قرار گرفته است، پایه و اساس انواع روابط و مبادلات اقتصادی و اجتماعی است. در بحث سازمانی، ضرورت حفظ قدرت رقابت، سازمانها را وادار کرده تا وارد روابط بلندمدت شوند. رعایت انصاف و عدالت بحث مهمی در روابط بلندمدت محسوب می شود چرا که دو شریک نیازمند همکاری در برخی زمینه ها و استفاده از توانایی ها و منابع مالی یکدیگر جهت دستیابی به اهداف و منافع متقابل هستند. عدم رعایت عدالت ممکن است به این روابط آسیب زده و یا به آن خاتمه بخشد (لیو و همکاران^[5]، 2012: 355).

عدالت مفهومی است که به خصلتها و خُلقیات کلامی و رفتاری انسانها معطوف است و در طول تاریخ خلقت برای بشر مفهومی آرمانی محسوب می شده است . از این جهت، مفهومی نامحدود به زمان و مکان و جهانشمول است. ارسطو، فیلسوف معروف یونانی، عدل را هشت نوع می داند.

عدل عام (یعنی مطلق درستکاری و راستی).

عدل خاص (یعنی هر کس در جامعه هایی که از افراد برابر و آزاد تشکیل شده است، با همنوعان خود از روی انصاف و یکسان بینی رفتار نماید).

عدل توزیعی (یعنی تقسیم منصبها، پاداشها، احترامات و دیگر مزایای اجتماعی در میان افراد بر اساس شایستگی).

عدل اصلاحی (یعنی ترتیباتی که ناروایی ها و نادرستی های رفتاری افراد انسانی، اصلاح کند).

عدل مطلق (یعنی عدلی که وابسته به نظام سیاسی و اجتماعی خاصی نیست؛ بلکه رعایت آن در سراسر جامعة بشری امری واجب است).

عدل نسبی (یعنی همان عدل سیاسی که رعایت آن در نظام سیاسی خاصی واجب است).

عدل طبیعی (یعنی عدلی که منشأ آن نظم طبیعی و فطری امور است).

عدل قانونی (یعنی آنکه قانون به وساطت عقل برقرار شود).

شهید آیت الله مطهری در مقام تدقیق و عملیاتی کردن مفهوم عدالت به چهار معنای کاربردی از این واژه می پردازد.

الف) موزون بودن: یعنی رعایت تناسب میان اجزا و ابعاد یک مجموعه هدفدار، به گونه ای که آن مجموعه بتواند متعادل و پایدار بماند.

ب) تساوی و رفع تبعیض: عدالت در این معنا رعایت مساوات است در زمینة استحقاق ها؛ و تبعیض به عنوان نقیض عدالت، فرق قایل شدن بین استحقاق های همسان است.

ج) رعایت حقوق: عدالت در این معنا به عادلانه بودن قوانین بشری اشاره دارد و ظلم، در اینجا نقیض عدل، عبارت است از پایمال کردن حقوق و تجاوز و تصرف در حقوق دیگران.

د) رعایت استحقاق ها: این معنی از عدل، که به طور عمده، مربوط به عدالت تکوینی و از خصوصیات ذات باری است، در افاضة وجود و امتناع نکردن از افاضه و رحمت به آنچه امکان وجود یا کمال دارد، نمود می یابد.

در نهایت، شهید مطهری بیان میدارد که عدالت یعنی هر صاحب حقی به تمام حقوق خود دست یابد و در یک کلام، شهید مطهری عدالت را مترادف با توازن در نظر می گیرد (جمشیدی و همکاران، 1392: 56-57).

---

[1] Green berg

[2] Bies&Moag

[3] Coloquit

[4] Elovainio et al.,

[5] Liu et al.,

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم سبک های دلبستگی

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم سبک های دلبستگی ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم سبک های دلبستگی

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	23 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	10

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم سبک های دلبستگی در 10 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

سبک های دلبستگی

دلبستگی[1] پیوند عاطفی هیجانی نسبتاً پایداری است که بین کودک و مادر یا افرادی که نوزاد در تعامل منظم و دائم با آنهاست، ایجاد می شود (پا پالیا، 2002)، فروید بر این باور بود که دلبستگی نوزاد به مادر به خاطر تغذیه و رفع نیاز فیزیولوژیکی است (سانتراک، 2002، هارلو و ز یمرمن 1959؛ نقل از لسترام، 2002) فرضیه فروید را نقص کردند و بیان داشتند در ایجاد و تقویت دلبستگی کودک به مادر، تماس بدنی در مقایسه با تغذیه، عامل مهم تری است. سپس بالبی(1969، 1973، 1980 نقل از کرین، 1384)، مفهوم دلبستگی را بر این اساس بنا کرد که احساس‌ها و رفتارهای دلبستگی از قبیل گریه، خنده، مکیدن و چنگ زدن، نوزاد را به مادر نزدیک و از خطر دور می‌سازد، و جدایی از مادر، اضطراب و درماندگی کودک را بر می انگیزد. تجربه های واقعی فرد در مورد حساسیت، پاسخگو بودن، حضور فعال مراقب همچنین خلق و خوی کودک و هماهنگی روابط والد، کودک، اساس شکل دهی به سبک های مختلف دلبستگی (ایمن[2]، اجتنابی[3] و دوسوگرا[4])، در خلال سال های نوزادی و کودکی است (کاپلان، 1383/2000)، تجربه هایی که نوزاد با مراقبش دارد در الگوهای روابط وی با دیگران درونی سازی می‌شوند و این الگوی عملی درونی شده، تعیین کننده چگونگی مفهوم نوزاد از خود و دیگران است، مفهومی که بعدها در روابط با دیگران تعمیم می یابد (پینز،2005).

نظریه‌های سبک دلبستگی و تمایز یافتگی، بر روابط اولیه در محیط خانواده تأکید کرده و آن را بر روابط بعدی مؤثر می دانند. آن‌ها سبک های دلبستگی و تمایز یافتگی را به عنوان عوامل پایدار و چند نسلی تلقی کرده و پیشنهاد می‌کنند که چگونه خانواده‌ی مبدأ شخص می‌تواند بر روابط زناشویی او اثر بگذارد (یانگ و همکاران، 2003)، مطالعات مبتنی بر آسیب‌ شناسی تحولی نیز رابطه‌ی بین تجارب منفی اولیه‌ی تحصیلی و خانوادگی و مشکلات روان شناختیو شبکه‌های معیوب زناشویی را در مورد تأکید قرار می‌دهند. (عیدی و همکاران، 2006).

بالبی بر این عقیده بود که نظریه ی دلبستگی تنها یک نظریه‌ی تحول کودک نیست، بلکه نظریه‌ی تحول در فراخنای زندگی نیز می‌باشد. این نظریه معتقد است نوع رابطه ی مادر، کودک در سال‌های اولیه زندگی و میزان قابلیت دسترسی به مادر، میزان حمایت مادر هنگام احساس خطر، درجه‌ی حساسیت مادرانه و تکیه گاه ایمن بودن مادر برای کودک، سبک دلبستگی فرد را معین می‌کند (سانتراک، 2002)، فوگل اظهار می‌دارد که دلبستگی، پیوند هیجانی پایدار بین دو فرد می‌باشد به طوری که یکی از دو طرف کوشش می‌:ند نزدیکی و مجاورت با موضوع دلبستگی را حفظ کرده و به گونه‌ای عمل کند تا مطمئن شود که ارتباط ادامه می‌یابد. بالبی بر این باور است که این گره‌های هیجانی متقابل که به نزدیکی مادر و کودک منجر می‌شود، نخستین تجلی‌های دلبستگی محسوب می‌شود. دلبستگی، نگهدارنده ی نزدیکی متقابل بین دو فرد در تمام مراحل زندگی است (پینز،2005).

---

[1]- Attachment

[2]- secure

[3]- Avoidant

[4]- Ambivalen

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم و دیدگاه ها و سازگاری

ادبیات نظری تحقیق تعاریف و مفاهیم و دیدگاه ها و سازگاری ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم و دیدگاه ها و سازگاری

دسته بندی	علوم انسانی
فرمت فایل	doc
حجم فایل	63 کیلو بایت
تعداد صفحات فایل	35

توضیحات :

ادبیات نظری تحقیق تعاریف ومفاهیم و دیدگاه ها و سازگاری در 35 صفحه در قالب ورد قابل ویرایش.

بخشی از متن :

خلاصه ای از کار:

مقدمه:

امروزه در دنیایی زندگی می­کنیم که بیش از هر زمان دیگری نیازمند انعطاف­پذیری و سازگاری فردی و اجتماعی هستیم. این امر به علت تغییرات بسیار زیاد و چالش­هایی است که در اثر پیشرفت تکنولوژی و گسترش زندگی مدرن ایجاد شده است. در چنین شرایطی بدون شک داشتن سازگاری و انعطاف­پذیری می­تواند نقش به­سزایی در بهبود و سلامت زندگی افراد داشته باشد. سازگاری کمک زیادی به برآورده شدن نیازهای محیطی می­کند. این امر با افزایش توانایی در کنترل تکانه­ها، هیجان­ها یا نگرش­ها انجام می­شود. حال اگر به هر علتی فرد از برقراری ارتباط با دیگران و محیط اجتماعی خود ناتوان باشد. یا به­ عبارتی، جریان سازگاری مختل شود، رفتارهای ناسازگارانه یا اختلالات رفتاری به­وجود می­آید (ثابتی و شهنی­ییلاق، 1377). از طرف دیگر، با توجه به نظریه­ی تکامل، آن دسته از افرادی که توانایی سازگاری بالاتری دارند می­توانند با محیط اطراف خود ارتباط بهتری برقرار کنند و بر تغییرات محیط غالب شوند. افراد سازگار، علاوه بر کنار آمدن با شرایط محیطی و تغییرات، به نفع خود بهره­برداری می­کنند. البته در نظریه­ی تکامل، این موضوع به این شکل شرح داده می­شود که محیط به افراد سازگار اجازه­ی تکامل و گسترش نسل می­دهد. باتوجه به تغییر شرایط در عصر جدید، بررسی سازگاری از جنبه­های مختلف اهمیت می­یابد تا افراد بتوانند متناسب با شرایط جدید سازگاری پیدا کنند (سیمونت[1]، 2010)،

................

ناسازگاری

ناسازگاری تغییر یا برگشتی در رفتار یا هیجانات را گویند که در پاسخ به تغییر زیست- محیطی خاص در زندگی فرد به­وجود می­آید. یک نوجوان به مسأله­ی تغییر با تلاش و کوشش واکنش نشان خواهد داد، زیرا با آن­چه او به صورت نرمال در نظر می­گیرد متفاوت است. به جهت عدم درک درستی که نوجوان می­تواند از تغییر در حال وقوع داشته باشد، ناسازگاری به انواع و صورت­های گوناگون مثل اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و یا رفتارهایی غیرعادی که مختص یک فرد در دوران بلوغ نیست دیده می­شود. یک کودک یا نوجوان ناسازگار می­تواند یک یا همگی این ویژگی­ها را از خود بروز دهد:

-­ آرام، تحریک­پذیر، مضطرب و یا گوشه­گیر به نظر می­رسد.

-­ در برابر به خواب رفتن مقاومت می­کند.

­-­ اوقات تلخی­های مکرر در رفتار او دیده می­شود.

-­ سیر قهقرایی در توانایی رفتن به توالت به صورت مستقل دارد.

-­ افزایش اضطراب جدایی در او مشاهده می­شود.

-­ اقدام به ارتکاب رفتارهای غیرمعمول در میان جمع می­کند؛ مانند ضربه زدن یا گاز گرفتن کودکان و همسالان دیگر (هولمن، وولف- کریستنسن، مولینز و ویزنیوسکی[2]، 2011).

...............

تعریف و اهمیت سازگاری

سازگاری، به­طور خاص توسط روان­شناسان طرفدار نظریه­ی تکامل مورد بررسی قرار گرفته و به­صورت قدرت کنار آمدن با شرایط محیطی، با هدف زنده ماندن و تولید مثل تعریف شده است. به­طورکلی در نظریه­ی تکامل، سازگاری توانایی انعطاف نسبت به تغییر شرایط نیز تعریف شده است. همچنین از دیدگاه یادگیری اجتماعی سازگاری رفتاری است که شایستگی فرد و میانگین توانایی او را نسبت به گذشته خود و اطرافیان افزایش می­دهد و چون محتوای یادگیری اجتماعی به صورت ژنتیکی نیست، رفتار مناسب فرد با پیامدهای اجتماعی پاسخ داده شده و انتخاب می­شود. به­عبارت دیگر این رفتار تقویت شده و فرد می­آموزد که با تکرار آن نتیجه­ی مطلوبی به­دست خواهد آورد (باربر[3]، 2010).

................

دیدگاه­های مختلف در مورد سازگاری

دیدگاه لازاروس

لازاروس[4] (1984، به نقل از سیمونت، 2010)، سازگاری را به­صورت راهبردهای شناختی- رفتاری برای کنار آمدن و هماهنگ شدن با موقعیت­های زندگی، به­منظور مدیریت استرس و شناخت عوامل ناتوان­کننده در آن موقعیت­ها می­داند. لازاروس و فولکمن[5] (1984، به نقل از کاویانی، پورناصح، صیادلو و محمدی، 1386)

.................

دیدگاه آلپورت

آلپورت[6] شخصیت را سازمانی پویا از ویژگی­های جسمی و روانی افراد در نظر می­گیرد که تعیین­کننده نحوه­ی سازگاری اختصاصی آن­ها با محیط می­باشد (اسندروف و دنیسن[7]، 2006). وی بیان می­کند که شخصیت چیزی

...........

دیدگاه نظریه­پردازان شخصیت

اهمیت سازگاری در شخصیت تاحدی است که در بعضی از تعریف­های شخصیت، برای پاسخ به ویژگی­های متناقض شخصیت، نظیر ثبات و پایداری و در عین حال تغییرپذیری و غیر قابل پیش­بینی بودن رفتار انسان، از مفهوم سازگاری استفاده می­شود (پورشهریار، رسول­زاده، طباطبایی، خداپناهی و کاظم­نژاد، 1387). اهمیت سازگاری در شخصیت به حدی است که نمی­توان این دو مفهوم را از یکدیگر جدا کرد (اُذِر و بنت- مارتینز[8]، 2006).

............

دیدگاه مازلو

مازلو[9] (2000) معتقد است وقتی احساس احترام درونی می­کنیم و یا به خود احترام می­گذاریم، احساس ایمنی درونی و اعتماد به خویش می­یابیم و خود را ارزشمند و شایسته احساس

..........

دیدگاه پیروان مذهب

رفتارها و عقاید مذهبی، تأثیر مثبتی در معنی­دار کردن زندگی دارند. رفتارهایی از قبیل توکل به خداوند، عبادت، زیارت

...........

مدل سازگاری رُی

مدل سازگاری رُی افراد و گروه­ها را به­صورت سیستم­های انطباقی در نظر می­گیرد که رفتارشان در پاسخ به تغییر شرایط محیط است و برای بررسی تصمیم­گیری­ها در سازمان­ها و ادرات مورد استفاده قرار گرفته است. این مدل سه نوع محرک محیطی را مشخص می­کند که....

.............

دیدگاه جامعه­شناسی

در دیدگاه جامعه­شناسی به جای اصطلاح سازگاری از دو اصطلاح فرهنگ­پذیری و اجتماعی­شدن نیز استفاده می­شود. اصطلاح فرهنگ­پذیری، به­صورت توانایی فرد در شروع،

.........

دیدگاه پیاژه

پیاژه[10] چنین فرض می­کند که همه­ی ارگانیسم­ها تمایلی ذاتی برای ایجاد رابطه­ی هماهنگ بین خود و محیط­شان دارند. به سخن

..........

دیدگاه تعاملی

خاستگاه اصلی مفهوم سازگاری، به­بعد زیست­شناسانه­ی روان­شناسی، یعنی روان­شناسی تکاملی برمی­گردد. در روان­شناسی این دسته از محققان را کردارشناسان می­نامند. در این دیدگاه،

........

دیدگاه نظریه­پردازان هوش

نظریه­پردازان هوش، هوش را به­عنوان مهم­ترین مشخصه­ی سازگاری فرد در اجتماع در نظر می­گیرند. به این ترتیب افرادی که هوش بالاتری دارند توانایی بیش­تری برای برخورد با محیط دارند. یکی از ابعاد هوش، هوش اجتماعی و هوش هیجانی است که به فرد توانایی درک هیجانات و حالات خود و دیگران را می­دهد. افرادی که هوش هیجانی بالاتری دارند متناسب با درک بالاتری که از حالات خود و دیگران دارند اعمال مناسب و آگاهانه­ای را در موقعیت­های مختلف انجام می­دهند (گوتریه[11]و همکاران، 1998).

.........

دیدگاه شناختی- رفتاری

این رویکرد با روش درمان شناختی- رفتاری به درمان بسیاری از بیماری­ها می­پردازد که افسردگی و اضطراب از جمله­ی

...........

دیدگاه فراشناختی برای سازگاری در موقعیت تحصیلی

به عقیده­ی پینتریچ[12] (2004)، فراشناخت شامل آگاهی از فرایندهای تفکر و شناخت است و راهبردهای برنامه­ریزی، تنظیم و نظارت را دربرمی­گیرد، که در ادامه بررسی می­شوند. برنامه­ریزی شامل انتخاب هدف، مرور کلی موضوع، طراحی سوال و تحلیل تکلیف است. راهبرد برنامه­ریزی به فرد کمک می­کند تا در انتخاب راهبرد شناختی مناسب تصمیم درستی اتخاذ کند، در ضمن برای یادگیری مطالب جدید دانش قبلی خود را فعال کند (شانک[13]، 2005).

............

عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی

ایواتا و هیگوچی[14] (2000) در مروری جامع، عوامل مؤثر بر سازگاری اجتماعی را به شش دسته عمده تقسیم کردند که هر یک از آن­ها به عوامل جزئی­تر تقسیم شده­اند. این عوامل عبارت­اند از:

..........

اهمیت هوش هیجانی در سازگاری

آن­چه سازگاری فردی را افزایش می­دهد بهبود هوش هیجانی افراد است. هوش هیجانی شامل شناخت و کنترل هیجانات

...............

راه­های افزایش سازگاری با ارتقای هوش هیجانی

1)­ افزایش اطلاعات فرد درباره­ی انواع هیجان، مثل شادی و غم، شجاعت و ترس، صبر و بی­حوصلگی، عشق و تنفر و....

2)­ گفتگو در مورد احساسات خود، تا نسبت به آن­ها آگاهی بیش­تری پیدا کرده و بتوانیم به صورتی آگاهانه­تر با آن­ها برخورد

..........

منابع

سازگاری

مقدمه:

امروزه در دنیایی زندگی می­کنیم که بیش از هر زمان دیگری نیازمند انعطاف­پذیری و سازگاری فردی و اجتماعی هستیم. این امر به علت تغییرات بسیار زیاد و چالش­هایی است که در اثر پیشرفت تکنولوژی و گسترش زندگی مدرن ایجاد شده است. در چنین شرایطی بدون شک داشتن سازگاری و انعطاف­پذیری می­تواند نقش به­سزایی در بهبود و سلامت زندگی افراد داشته باشد. سازگاری کمک زیادی به برآورده شدن نیازهای محیطی می­کند. این امر با افزایش توانایی در کنترل تکانه­ها، هیجان­ها یا نگرش­ها انجام می­شود. حال اگر به هر علتی فرد از برقراری ارتباط با دیگران و محیط اجتماعی خود ناتوان باشد. یا به­ عبارتی، جریان سازگاری مختل شود، رفتارهای ناسازگارانه یا اختلالات رفتاری به­وجود می­آید (ثابتی و شهنی­ییلاق، 1377). از طرف دیگر، با توجه به نظریه­ی تکامل، آن دسته از افرادی که توانایی سازگاری بالاتری دارند می­توانند با محیط اطراف خود ارتباط بهتری برقرار کنند و بر تغییرات محیط غالب شوند. افراد سازگار، علاوه بر کنار آمدن با شرایط محیطی و تغییرات، به نفع خود بهره­برداری می­کنند. البته در نظریه­ی تکامل، این موضوع به این شکل شرح داده می­شود که محیط به افراد سازگار اجازه­ی تکامل و گسترش نسل می­دهد. باتوجه به تغییر شرایط در عصر جدید، بررسی سازگاری از جنبه­های مختلف اهمیت می­یابد تا افراد بتوانند متناسب با شرایط جدید سازگاری پیدا کنند (سیمونت[15]، 2010)، در جامعه بین 5 تا 20 درصد افراد دچار کم توانی­های مربوط با سازگاری هستند، این امر از اختلالات شخصیتی و ذهنی و یا رفتارهای آموخته شده نامتناسب با محیط ناشی می­شود (سمپرینی، آندرتافاوا و سونینو[16]، 2010)، کمیته­ی ملی تعلیم، آموزش و کار استرالیا (1990، به نقل از عربی و شاه ولی، 1380) مهارت­هایی که فرد را برای برخورد با چالش­ها و سازگاری با تغییرات آماده می­سازد، مهارت­های تفکر انتقادی، کنجکاوی، مهارت حل مسئله، ارتباطات مؤثر و مهارت­های شناسایی و به­کارگیری اطلاعات و مدیریت آن­ها می­داند.

ناسازگاری

ناسازگاری تغییر یا برگشتی در رفتار یا هیجانات را گویند که در پاسخ به تغییر زیست- محیطی خاص در زندگی فرد به­وجود می­آید. یک نوجوان به مسأله­ی تغییر با تلاش و کوشش واکنش نشان خواهد داد، زیرا با آن­چه او به صورت نرمال در نظر می­گیرد متفاوت است. به جهت عدم درک درستی که نوجوان می­تواند از تغییر در حال وقوع داشته باشد، ناسازگاری به انواع و صورت­های گوناگون مثل اضطراب، افسردگی، پرخاشگری و یا رفتارهایی غیرعادی که مختص یک فرد در دوران بلوغ نیست دیده می­شود. یک کودک یا نوجوان ناسازگار می­تواند یک یا همگی این ویژگی­ها را از خود بروز دهد:

-­ آرام، تحریک­پذیر، مضطرب و یا گوشه­گیر به نظر می­رسد.

-­ در برابر به خواب رفتن مقاومت می­کند.

­-­ اوقات تلخی­های مکرر در رفتار او دیده می­شود.

-­ سیر قهقرایی در توانایی رفتن به توالت به صورت مستقل دارد.

-­ افزایش اضطراب جدایی در او مشاهده می­شود.

-­ اقدام به ارتکاب رفتارهای غیرمعمول در میان جمع می­کند؛ مانند ضربه زدن یا گاز گرفتن کودکان و همسالان دیگر (هولمن، وولف- کریستنسن، مولینز و ویزنیوسکی[17]، 2011).

ناسازگاری­های رفتاری و خودپنداره بیش­تر در سال­های نوجوانی مشاهده شده و به­همین دلیل بیش­تر زیر ذره­بین قرار می­گیرد. این مسأله به جهت ویژگی­هایی مثل تغییرات ناگهانی و استرس در این سنین رخ می­دهد. نوجوان تلاش می­کند تا جواب سؤالات خود و ساختن هویت خویش را دنبال کند. در این راه او رفتارهای اجتماعی را در بافت­های متفاوت اجتماعی ضبط و ثبت می­کند. اگرچه اکثر نوجوانان در سال­های اول نوجوانی با دیدی مثبت به سوی جلو حرکت می­کنند (اسگارد- برانت و آرملیوس[18]، 2004) و مشکلات عمیقی را تجربه نمی­کنند، اما تعدادی از آن­ها با مسائل رفتاری و روان­شناختی دست به گریبان می­شوند (بونجرز، کوت، وندرانده و ورهولست[19]، 2003؛ بروبرگ[20] و همکاران، 2001). مشکلات رفتاری متداول نوجوان در دو طبقه­ی وسیع مقوله­بندی می­شود: مسائل درونی و مسائل بیرونی (آچنباخ[21]، 1991). مشکلات بیرونی با رفتارهای برون­ریزی که آسیب­زا به دیگران و از هم گسیخته می­باشند مشخص می­شود. این مشکلات همچنین پرخاشگری و تخلف و کوتاهی در انجام امور را نیز شامل می­شود. مشکلات و ناسازگاری­های درونی شده، رفتارهایی نظیر حالات افسردگی، اضطراب، شکایات جسمانی و رفتارهای بازدارنده را دربر می­گیرد (برانت[22]، 2008).

تعریف و اهمیت سازگاری

سازگاری، به­طور خاص توسط روان­شناسان طرفدار نظریه­ی تکامل مورد بررسی قرار گرفته و به­صورت قدرت کنار آمدن با شرایط محیطی، با هدف زنده ماندن و تولید مثل تعریف شده است. به­طورکلی در نظریه­ی تکامل، سازگاری توانایی انعطاف نسبت به تغییر شرایط نیز تعریف شده است. همچنین از دیدگاه یادگیری اجتماعی سازگاری رفتاری است که شایستگی فرد و میانگین توانایی او را نسبت به گذشته خود و اطرافیان افزایش می­دهد و چون محتوای یادگیری اجتماعی به صورت ژنتیکی نیست، رفتار مناسب فرد با پیامدهای اجتماعی پاسخ داده شده و انتخاب می­شود. به­عبارت دیگر این رفتار تقویت شده و فرد می­آموزد که با تکرار آن نتیجه­ی مطلوبی به­دست خواهد آورد (باربر[23]، 2010). در بعضی تعریف­ها هوش را به جای سازگاری به کار برده­اند و به صورت توانایی برخورد مناسب با دنیای درونی و بیرونی در نظر می­گیرند که می­تواند به سه صورت خود را نشان دهد: اول اینکه فرد خود را با محیط هماهنگ می­کند. دوم، فرد محیط را به نفع خود تغییر می­دهد و سوم، جاندار به محیطی مناسب­تر نقل مکان می­کند. افراد باهوش­تر یا سازگارتر از این سه راهبرد برای بهبود زندگی خود به خوبی استفاده می­کنند (ژانگ[24]، 2010).

یکی از مفاهیم مربوط به سازگاری، سازگاری هیجانی است که فرد به طور مستمر نشانه­های مربوط به سلامت هیجانی را در موقعیت­های مختلف نشان می­دهد. از علایم سازگاری هیجانی توانایی کنترل هیجانات و ارضای نیازها، برقراری روابط مناسب و درک دیگران، توانایی تحمل ناکامی و شکست است. افرادی که چنین توانایی دارند می­توانند با واقعیت­هایی مانند ازدواج، طلاق و مرگ اعضای خانواده به خوبی کنار بیایند (ویج و جاس­وال[25]، 2010).

یکی از نشانه­های عدم سازگاری، هیجان خشم به­صورت کنترل نشده است که آثار زیان­بار آن علاوه بر ناراحتی شخصی، اختلال در سلامت عمومی و روابط میان فردی است. به علت رابطه­ی بین شیوه­ی پاسخ­دهی به خشم و سازگاری فردی- اجتماعی، آموزش مدیریت خشم یکی از مؤلفه­های مهارت­های زندگی قرار گرفته است. که طی آن خزانه­ی رفتاری فرد را برای انجام رفتاری سازگارانه­تر نسبت به محیط غنی­تر می­کند (نویدی، 1387). یکی دیگر از موارد عدم سازگاری، بزهکاری است. افراد بزهکار نمی­توانند خود را در چهارچوب قوانین اجتماعی جای دهند و رفتارهای غیراخلاقی و ضداجتماعی از خود نشان می­دهند. این رفتار می­تواند ریشه در احساس عدم امنیت فرد و یا توانایی پایین او در درک دیگران داشته باشد که می­تواند با آموزش مهارت­های اجتماعی، در امر پیشگیری و درمان آن­ها اقدام کرد (عطاری و همکاران، 1384).

دیدگاه­های مختلف در مورد سازگاری

دیدگاه لازاروس

لازاروس[26] (1984، به نقل از سیمونت، 2010)، سازگاری را به­صورت راهبردهای شناختی- رفتاری برای کنار آمدن و هماهنگ شدن با موقعیت­های زندگی، به­منظور مدیریت استرس و شناخت عوامل ناتوان­کننده در آن موقعیت­ها می­داند. لازاروس و فولکمن[27] (1984، به نقل از کاویانی، پورناصح، صیادلو و محمدی، 1386) اعتقاد دارند که آسیب­پذیری و سازگاری فرد، به ادراک از استرس و منابع استرس بستگی دارد. مهارت­های مقابله­ای در طول زمان تحول و تغییر پیدا می­کند. آنچه در یک زمان به عنوان تکنیک مقابله­ای، مفید است ممکن است در موارد دیگر سودمند نباشد. لازاروس (1961، به نقل از کرمی، دغاقله و حیدری زهراپور، 1384) بعضی روش­های مقابله را سازگارانه و بعضی را ناسازگارانه می­داند. روش­های سازگارانه، استرس را کاهش می­دهند و روش­های غیرسازگارانه نه تنها استرس را کاهش نمی­دهند، بلکه باعث می­شوند فرد موقعیت را به غلط بیش از حد فاجعه­آمیز تفسیر کند یا نشانه­های جسمی خود را در واکنش به آن موقعیت تهدیدکننده تعبیر کند. این در حالی است که روش­های سازگارانه به بازشناسی منابع فشار روانی کمک می­کند.

---

[1] - Simonet

[2] - Hullmann, Fedele, Wolfe-Christensen, Mullins & Wisniewski

[3] - Barber

[4] - Lazarus

[5] - Folkman

[6] - Alport

[7] - Asendorpf & Denissen

[8] - Ozer & Benet-Martinez

[9] - Maslow

[10] - Piaget

[11] - Guthrie

[12] - Pintrich

[13] - Schunk

[14] - Iwata & Higuchi

[15] - Simonet

[16] - Semprini, Andrea Fava & Sonino

[17] - Hullmann, Fedele, Wolfe-Christensen, Mullins & Wisniewski

[18] - Ostgard-Ybrandt & Armelius

[19] - Bongers, Koot, van der Ende & Verhulst

[20] - ­­Broberg

[21] - Achenbach

[22] - Ybrandt

[23] - Barber

[24] - Zhang

[25] - Vig & Jaswal

[26] - Lazarus

[27] - Folkman